دلیل خودکشی کیومرث پور، ابتلا به آلزایمر یا افسردگی؟ – تلگرام آپ

سلام نو – سرویس اجتماعی: در ۱۶ فرودین ۱۴۰۲ خبر درگذشت کیومرث پوراحمد منتشر شده، مرگی که با فاصله‌ای اندک مشخص شد به واسطه اقدام به خودکشی وی رخ داده است. با وجود این که ایران در شش ماه گذشته خبر عجیب، بهت‌آور و غم‌انگیز کم نداشته اما باز هم خبر مرگ پوراحمد هم‌چنان بسیار عجیب و دور از انتظار بود. پوراحمد ۷۳ ساله جوان نبود، اما در چشم اکثر ما چنان سرشار از زندگی بود که مرگ از او بسیار دور به نظر می‌آمد.

خبر خودکشی کیومرث پوراحمد با حواشی متعددی همراه شد؛ از کشف نامه پیش از مرگ تا انتشار تصاویری از پیکر بی‌جان او و تحلیل‌های سیاسی، اجتماعی و امنیتی درباره مرگ آقای کارگردان. یک سو این مرگ را حاصل از شرایط سیاسی اجتماعی می‌دانست و سوی دیگر طرف مقابل را به بهره‌برداری رمانتیک و سیاسی از یک اقدام نهیلیسیتی متهم می‌کرد.

دلیل خودکشی کیومرث پوراحمد چه بود؟

پاسخ به این سوال مشخص نیست، هرچند حدس و گمان‌هایی زده می‌شود. با این همه سناریوهای امنیتی و سیاسی برای این خودکشی بسیار دور از ذهن است.

دو دلیل شایع و شایعاتی که درباره علت احتمالی کیومرث پوراحمد ذکر می‌شود یکی افسردگی و دیگری بروز نشانه‌های اولیه آلزایمر است، نشانه‌هایی که آقای کارگردان را به چنین تصمیمی رساند. فارغ از این که نمی‌توان درباره دلایل خودکشی بر اساس حدس و گمان سخن گفت، بد نیست نگاهی به آلزایمر، افسردگی و چگونگی رفتار با کسانی که نشانه‌های خودکشی دارند بکنیم.

افسردگی و خودکشی؛ هیولاهای بی‌چهره

ما از نشانه‌های افسردگی و خودکشی زیاد شنیده‌ایم؛ نشانه‌هایی که به هم نزدیک و شبیه هستند. افسردگی را بیشتر با نشانه‌هایی چون احساس اضطراب، ناراحتی و نارضایتی مداوم، افزایش یا کاهش وزن ناگهانی، بی‌میلی به انجام کارها و گوشه‌گیری و میل به خودکشی را مواردی چون افکار منفی و پیش‌بینی‌های منفی درباره آینده، تلاش برای بهبود نیافتن از درمان‌های روان‌شناختی یا دارویی، افزایش تمایل به انزوا و انحراف از فعالیت‌های روزمره و صحبت درباره شیوه‌های خودکشی می‌شناسیم.

اما واقعیت این است که هر دوی این بحران‌ها می‌توانند بی‌چهره باشند. یعنی چه؟ یعنی فردی که در ظاهر شاد، پرارتباط و پرانرژی است واقعا افسرده است و تنها چهره بیماری خود را پنهان می‌کند. کسی که میل به خودکشی دارد به جای گفت‌وگو با دیگران بیشتر در گوگل سرچ می‌کند.

برای همین است که بارها گفته شد اگر کسی با شما حتی کلامی از خودکشی صحبت کرد به شدت این حرف را جدی بگیرید و ضمن حفظ ارتباط، همدلی و همیاری نهایت کمک را به او بکنید و ابدا این حرف را شوخی برداشت نکنید.

آیا آلزایمر ارثی می‌توانست دلیل خودکشی کیومرث پوراحمد باشد؟

یکی از گمانه‌زنی‌های جدی درباره دلایل اقدام پوراحمد این بود که با دیدن اولین نشانه‌های آلزایمر تصمیم به چنین اقدامی گرفت تا مانند مادرش ۱۰ سال با آلزایمر سر نکند. پوراحمد به جز مادرش شاهد آلزامیر داوود رشیدی در سال‌های آخر عمرش نیز بود.

اما پرسش مهم این جا است که آیا آلزایمر ارثی است و چنین احتمالی امکان وقوع دارد؟ خطر ابتلا به آلزایمر با ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و شیوه زندگی تعیین می شود. چندین ژن وجود دارند که با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط هستند، از جمله ژن ApoE۴. اگر فردی یک یا دو نسخه از این ژن را از والدین خود به ارث ببرد، ممکن است خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را در سنین بالاتر افزایش یابد. با این حال، داشتن این ژن لزوماً به معنای ابتلای فرد به آلزایمر نیست، زیرا عوامل دیگری مانند سن، سبک زندگی و محیط نیز در آن نقش دارند.

دو نوع بیماری آلزایمر وجود دارد: آلزایمر زودرس و آلزایمر دیررس. آلزایمر زودرس یک شکل نادر از این بیماری است که معمولاً قبل از سن ۶۵ سالگی ایجاد می‌شود و اغلب در الگوی اتوزومال غالب به ارث می‌رسد. در مقابل، آلزایمر دیررس شایع ترین شکل این بیماری است و معمولاً پس از ۶۵ سالگی ایجاد می شود. آلزایمر دیررس پایه ژنتیکی پیچیده تری دارد و تصور می شود که تحت تأثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی رخ می‌دهد.

فیلم صحبت های کیومرث پوراحمد راجع به آلزایمر مادرش و رنجی که برد

توجه به این نکته ضروری است که حتی اگر فردی ژنی را به ارث ببرد که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد، تضمینی برای ابتلا به این بیماری نیست. عوامل دیگری مانند سن، سبک زندگی و عوامل محیطی نیز در این مساله نقش دارند.

با توجه به نکاتی که ذکر شد به این نتیجه می‌رسیم که جز با استناد به مدارک پزشکی یا اظهارات اقوام نزدیک کیومرث پوراحمد باز هم نمی‌توان از تاثیر قطعی آلزایمر ارثی بر تصمیم او سخن گفت. توجه داشته باشید جزئیات دلیل اقدام پوراحمد و هرکس دیگری جز برای تاریخ و تحقیقات علمی نباید مورد کند و کاور قرار بگیرد. شاید بپرسید چرا؟

چند نکته درباره اخبار خودکشی که باید بدانید

هر چند شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اثرات بسیاری بر ما دارند، اما هر خودکشی دلیل مستقل خود را دارد. البته داستان فرقه‌ها و خودکشی‌های دستجمعی آن‌ها جدا است.

مهم‌ترین عامل مشترک اکثر خودکشی‌ها افسردگی حاد است که به شکل‌های مختلف خود را نشان می‌دهد.

خودکشی عموما تصمیمی تک عاملی نیست و از شرایط فیزیکی و روحی تا شرایط خانوادگی و اجتماعی می‌تواند در آن موثر باشد.

دنبال جزئیات نباشید. جزئیات چیزی به ما و شما اضافه نمی‌کند و تنها از فرد یک بازنده یا برنده مطلق می‌سازد و باعث آزار بازماندگان می‌شود.

خودکشی مسری است؛ یعنی هر کس میل به خودکشی داشته باشد با جزئیات خاص یک خبر- به خصوص درباره شیوه خودکشی- و قهرمان سازی از سوژه خودکشی می‌تواند به اقدام تحریک شود.

عکس‌های جنازه را منتشر نکنید! نکته غیراخلاقی که درباره کیومرث پوراحمد رخ داد.